ARHEOLOŠKI LOKALITETI
O.K.
Pulemelei humka u Samoi
Piramida sa ravnim vrhom
Samoa je nezavisna država u Polineziji, sa nešto više od dvesta hiljada stanovnika. Deo je arhipelaga Samoanska ostrva koji obuhvata i Američku Samou, pod kontrolom Vašingtona. U samoj državi dva su ostrva glavna. Najveće u čitavom arhipelagu je Savai ili, kako ga još nazivaju, Salafai. Ovo ostrvo se sastoji od šest okruga. Na jugoistoku je okrug Palaui čiji je centar selo Vailoa. U okviru Palauija se nalazi najstarija i najveća građevina na svim Samoanskim ostrvima. Njen naziv je Pulemelei humka.
Ostrvo i mapa Samoe |
Lokalno stanovništvo ovu lokaciju zove Tia seu. U osnovi, to je gomila kamenja u džungli. Nema nikakve oznake niti natpisa o tome da je to najvažniji arheološki lokalitet ove zemlje. Mora da se ide kroz stazu na kojoj je mnogo rastinja, koje povremeno uklanjaju da bi se videla građevina od kamena. Nalazi se u blizini plantaže Lentolo. Reč je o piramidalnom objektu sa ravnim vrhom. Prva arheološka istraživanja su obavljena krajem sedamdesetih godina prošlog veka. Tom prilikom su, pored ostalog, pronađene kamene ograde i podijumi, peći od zemlje i staze.
Crtež lokaliteta |
Početkom ovog milenijuma, međunarodni tim stručnjaka obavio je iskopavanja da bi se utvrdilo na koji način je ova piramida uticala na društvenu hijerarhiju u Polineziji i da bi se shvatio vremenski redosled njenog nastanka i razvoja okolnog naselja. Tada je utvrđeno da je ispod brda postojalo naselje od pre oko 2000 godina.
Može se pratiti i druga faza razvoja tog naselja koja se odvijala pre oko 900 godina. Dimenzije kamene piramide su 65x60 m. Visina je najpre iznosila 3 m. U 16. stoleću visina je učetvorostručena. Građevina je napravljena od više naslaganih slojeva bazalta. Temelji su od uspravljenih vulkanskih stena. Delovi ove ljudske tvorevine su orijentisani u četiri osnovna pravca.
Južni deo Pulemelei humke
Detaljan prikaz lokaliteta |
Piramida je građena od početka 12. do kraja 14. veka. U 18. veku u njoj su prestale sve ljudske aktivnosti. Korišćenjem LIDAR lasera utvrđeno je šta se nalazi ispod humke. Svrha podizanja ovog objekta nije do kraja razjašnjena. Pretpostavlja se da je imala više funkcija. Po svemu sudeći, tu su obavaljane različite verske ceremonije. Moguće je da je imala pogrebnu funkciju, kao spomenik pokojnicima. Takođe, ova piramidalna građevina je mogla da bude osmatračnica.
Prikaz iz vazduha |
U tom kraju sveta upravžnjavan je specifičan sport. Na vrhovima veštačkih brežuljaka, hvatani su golubovi u mrežu. Otud pretpostavka da je Pulemlei služio ovom neobičnom takmičenju.
U čitavoj oblasti ima oko 80 sličnih objekata. Nazivaju ih zvezdanim humkama jer imaju podijume u obliku zvezde. Kada se posmatra iz vazduha, zbog osam sastavnih delova, Pulemelei deluje kao zvezda.
Arheološka iskopavanja ukazuju na to da je stanovništvo Samoe, pre nego što je holandski istraživač Jakob Rogeven otkrio ostrva 1722. godine, bilo znatno brojnije nego što se mislilo. Uočena je upotreba zemljanih peći da bi se kuvao koren biljke Cordyline fruticosa, izuzetno zastupljene i važne u Okeaniji.
Država Samoa
Okrug Palauli na ostrvu Savai. gde se nalazi lokalitet |
O.K.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"
|
