VESTI IZ MEDICINE

NEUROIMUNOLOGIJA

Nadomak lečenju produženog Covid-a?

Istraživači američkog Vašington univerziteta otkrili su proces u voćnim mušicama koji inflamaciju povezuje sa oštećenom motoričkom funkcijom, što bi mogla da bude potencijalna meta za lečenje upornog mišićnog zamora koji prati mnoge infekcije. Od brojnih simptoma dugog COVID-a, netolerancija na napor može se smatrati jednim od najtežih, jer nije reč o nedostatku motivacije za kretanje, već o smanjuju nivoa energije u skeletnim mišićima, to jest smanjenju kapaciteta za kretanje i normalno funkcionisanje.
Rizik za oboljevanje od dugotrajnog COVID-a povećava se sa svakom novom infekcijom virusom SARS-CoV-2. Milioni odraslih osoba širom sveta suočeni su sa tom dugotrajnom slabošću i njenim iscrpljujućim fizičkim simptomima, ali je zamor mišića prisutan i kod drugih postvirusnih stanja, kao i kod ljudi koji pate od neurodegenerativnih oboljenja, poput Alchajmerove i Parkinsonove bolesti.
Ono što je zajedničko za sva ova stanja jeste inflamacija (zapaljenje) centralnog nervnog sistema, te su naučnici, koristeći životinjske modele, istraživali na koji način upaljeni neuroni mogu da dovedu do poremećaja rada mišića. Identifikovali su signalni put između moždanih ćelija i mišića, i kod muva i kod miševa, koji dovodi do gubitka mišićne funkcije. Prema studiji objavljenoj u Science Immunology, slični efekti na funkciju mišića uočeni su i kad je mozak izložen proteinima povezanim sa bakterijama, i amiloid beta protein u Alchajmerovoj bolesti, a takođe ima dokaza da ovaj efekt može da postane hroničan. Čak i kod brzo izlečenih infekcija, eksperimenti su pokazali smanjene performanse mišića koje su trajale mnogo duže.

Kod ljudi, zapaljenje uzrokuje da neuroni oslobađaju imuni citokininterleukin-6 (IL-6). Istraživači su kod eksperimentalnih životinja otkrili jedan uporedivi protein, koji je do njihovih mišića putovao krvotokom i aktivirao ćelijski program pod nazivom JAK-STAT; JAK-STAT je zatim smanjio količinu energije koju proizvode mitohondrije, “elektrane” mišićnog tkiva. Naučnici nisu sigurni zašto mozak proizvodi proteinski signal koji je toliko štetan za funkciju mišića u toliko različitih bolesti; spekulišući o mogućim razlozima zbog kojih je ovaj proces opstao tokom ljudske evolucije uprkos šteti koju nanosi, smatraju da je to možda način da mozak preraspodeli resurse dok se bori protiv bolesti, ali naglašavaju da su za bolje razumevanje tog procesa potrebna dodatna istraživanja. 
Da bi potvrdili da se ovaj proces može preokrenuti, kao što je pokazano u prethodnim studijama na miševima, istraživači su zatim koristili lekove da i kod muva blokiraju taj put.  Inhibitori IL-6 su, naime, već uspešno korišćeni za lečenje autoimunih bolesti (kao što je reumatoidni artritis), a pokazali su se uspešnim i u nekoliko teških slučajeva COVID-19.  Naučnici zaključuju da je moguće da se osovina mozak-mišići aktivira respiratornim infekcijama preko CSF (cerebrospinalne tečnosti), i nastavlja da signalizira dugo nakon što se početna infekcija eliminiše. Drugim rečima, moguće je da je dugi Covid uzrokovan hroničnom signalizacijom citokina.

Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"