EVOLUCIJA
S.S.
Najstariji predak živih bića
Početak se zove LUCA
Koliko se danas zna, najstarija živa bića potiču od ćelije koja je živela pre 4,2 milijarde godina, što je nekoliko stotina miliona godina posle nastanka naše planete, pokazalo je istraživanje koje su sproveli istraživači sa Univerziteta u Bristolu, Velika Britanija. Biolozi su ga nazvali "LUCA" (Last Universal Common Ancestor). Navodi se da se nije mnogo razlikovao od današnjih bakterija, piše u časopisu “Live Science”.
Istraživače je posebno privukla pretpostavka da je LUCA, izgleda, posedovao začetke imunog sistema. Takođe, imao je iste proteinske gradivne blokove i koristio istu vrstu energije za napajanje svojih ćelija (ATP, tj. adenozin trifosfat), što upućuje na zaključak da je život koji danas poznajemo potekao iz istog izvora. Pre ovih zaključaka, naučnici su procenjivali da je LUCA nastao pre oko 3,9 milijardi godina, a najnovija istraživanja čiji je ishod objavljen letos u časopisu "Nature Ecology & Evolution" pomerilo je ovu prabakteriju dublje u prošlost.
Šta su istraživači radili? Uporedili su gene 700 živih vrsta bakterija i arheja (mikrobi slični bakterijama), koji žive u ekstremnim uslovima i odabrali organizme tih osobina smatrajući da bi to mogli da budu najstariji oblici života i da su eukariote potekle iz zajednice te dve vrste ćelija. Zatim su brojali mutacije koje su se vremenom dešavale duž genoma i kod 57 gena koje deli svih 700 organizama. Procenjenu stopu mutacije koristili su da bi izračunali kada je LUCA živeo i utvrdili starost koristeći fosile koji sadrže tragove pradavnog života. Na osnovu drevnih fosila dobili su uvid u rane atmosferske uslove na Zemlji pa je tako procenjeno da je LUCA živeo pre oko 4,2 milijarde godina.
Takođe, razvrstavanjem gena na osnovu uloga koje obavljaju unutar ćelije, istraživači su zaključili gde je bakterija živela i šta je jela. Najverovatnije je da je naseljavala okeane, verovatno u blizini nekih hidrotermalnih izvora pošto je mogla da izdrži veoma visoke temperature. “Disala" je bez kiseonika i koristila nusproizvode drugih organizama koji su živeli u isto vreme.
U daljem istraživanju, rekonstruisani su njeni metabolički putevi. Na kraju se ispostavilo da je LUCA za energiju koristio organski materijal koji su razlagali drugi mikrobi. Čak postoje i dokazi da je imala gene koji su ga štitili od virusnih infekcija.
S.S.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"
|
