Zahvaljujući mogućnostima NASA-inog svemirskog teleskopa “Džejms Veb” (JVST), prvi put u istoriji svemirskih osmatranja zabeležena je slika koja otkriva mogući izgled naše galaksije u vreme kada je nastala. Računa se da je Univerzum tada bio star oko 600 miliona godina. Slika pokazuje deset zvezdanih kugli različitih boja koje sijaju kao ukrasi na novogodišnjoj jelki. Smatra se da je tada nastao naš Mlečni put i da to ukazuje na tragove nastanka Univerzuma.
Galaksija je nazvana Firefly Sparkle i izgleda kao roj svitaca. Za naučnike predstavlja priliku da posmatraju proces nastajanja galaksije. Sva ranija osmatranja nisu odmakla dalje od slika već oformljenih galaksija, a Firefly Sparkle omogućava uvid u davne faze nastanka galaksije, što je bitno za razumevanje evolucije svemira.
Astronomi iz Škotske navode da su podaci o ranoj fazi razvoja galaksije veoma retki i da je ovo prvi put da je moguće direktno posmatrati procese formiranja galaksije. Utoliko više što se zna das u jata zvezda različitih boja osnova ranog života galaksije. Nove zvezde se rađaju, velike zvezde umiru, oko njih su oblaci gasa i prašine, azot i kiseonik te tako nastaju zadivljujuće boje na snimcima JVSP. Zahvaljujući tim snimcima stručnjaci mogu da procene starost svakog skupa zvezda, sastave njihovih struktura i temperature koje su pratile njihova formiranja.
Svetlost Firefly Sparkle galaksije potiče iz vremena nedugo po stvaranju Univerzuma i do nas je “putovala” duže od 13 milijardi godina. Ta mala svetlost doprla je do teleskopa uz pomoć neočekivanih kosmičke zbivanja. Naime, između Firefly Sparkle i JVST-a, grupa galaksija je preuzela svetlost iz daleke galaksije i praktično se ponašala kao džinovska lupa. Ovaj proces, astronomi nazivaju “gravitacionim sočivom”, i to je ono što je omogućilo stručnjacima sa Univerziteta Kolumbija, u Njujorku, da prvi put uhvate detalje formiranja galaksija kakav je i naš Mlečni put. „Gravitaciono sočivo” savija svetlost iz Firefly Sparkle galaksije, pojačava ga i dovodi u zonu osmatranja JVST-a tako da stručnjaci mogu da rekonstruišu grupe već formiranih zvezda okružene svetlošću drugih zvezda.
.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja "Novinarnica"
