U studiji o ostacima jednog kamena pronađenog na Marsu, objavljenoj u “Proceedings of the National Academy of Sciences”, SAD, navodi se da je prebiotska hemija na toj planeti bila drugačija nego što se donedavno mislilo. Prva ispitivanja su obavljena u Laboratoriji za mlazni pogon (JPL) koja radi kao deo NASA-e. Kamen je pronašao i osnovne nalaze obavio rover “kjurioziti” (Curiosity) koji se već godinama kreće po površini “crvene planete”. Za ovo otkriće se navodi da dodatno proširuje znanja o drevnim molekulima koji mogu da budu očuvani na površini Marsa.
Analizom obavljenom u mini-laboratoriji SAM na roveru, otkriveni su molekuli u jedinjenjima dekan, undekan i dodekan. Jedinjenja su sastavljena od 10, 11 i 12 atoma ugljenika i verovatno su bila deo masne kiseline (molekuli masne kiseline na Zemlji čine hemijsko gradivno tkivo života). Živa bića na našoj planeti proizvode masne kiseline da bi formirala ćelijske membrane a i za razne druge funkcije. Masne kiseline, navodi se, mogu da nastanu i bez prisustva živih organizama, kroz hemijske reakcije koje pokreću geološki procesi - misli se na interakcije vode sa mineralima u hidrotermalnim otvorima.
Ovo otkriće pokrenulo je brojna nagađanja. Stručni tim koji prati misiju pomenutog rovera dosad je nailazio na otkrića jednostavnih malih organskih molekula na Marsu, a ovo najnovije otkriće upućuje na nekadašnje prisustvo većih jedinjenja i pruža dokaze o organskoj hemiji neophodnoj za razvoj života. Takođe, novo otkriće pokreće pretpostavku postojanja velikih organskih molekula na Marsu, koji mogu da nastanu samo u prisustvu organizama, što je poznato kao biopotpis. Sve je zasad primljeno sa rezervom pošto je otvoreno pitanje opstanka tih jedinjenja posle desetina miliona godina izloženosti snažnoj radijaciji iz svemira.
U ispitivanju hemijskih tragova mogućeg nekadašnjeg života na Marsu učestvuju naučni timovi iz SAD, Francuske, Meksika i Španije.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja "Novinarnica"
