ISTRAŽIVANJE SVEMIRA
Mars
Neobične stene
NASA-in rover “Perserverances” nedavno je, na površini Marsa, naišao na omanju stenu neobičnog izgleda, koja je naglo pobudila zanimanje stručnjaka. Dok se kretao niz padinu prema brdu Witch Haisel (Vič Hejzel) po ivici kratera Jezero, na spoju između niza traka svetlih i tamnih tonova, rover je naišao na tzv. “plutajuće” stene, koje izgledaju kao da su tu dospele sa nekog drugog mesta, odnosno kao da su tu odnekud prenete, piše “IFL science”.
Zbog neobičnih oblika rasutog kamenja, naučnici su to mesto nazvali Skull Hill (Brdo lobanja). A stena koja je privukla posebnu pažnju je tamna, uglaste površine, sa nekoliko udubljenja pa nekako iskače od svetlih stena u okolini.
Stručnjaci zasad nemaju odgovor na pitanje o poreklu te stene i otkud ona tu. Postoji nekoliko objašnjenja … Tamna boja stena na Brda lobanja sugeriše da je reč o ostacima meteorita na površini planete. Na drugoj strani, meteoriti na koje je našao rover “Curiosity” u krateru Gejl imaju sličan izgled. Međutim, hemijska analiza je pokazala da njihov sastav ne odgovara sastavu meteorita: oni koji su nađeni u krateru Gejl sadrže veliki procenat gvožđa i nikla, a stene sa brda Vič Hejzel nemaju meteoritsko poreklo. Preostaje pretpostavka da su te tamne stene vulkanskog porekla i da im tamnu boju daju minerali u okolnom tlu. Takođe, i da je Brdo lobanja možda magmatska stena izbačena iz kratera? Na Zemlji i na Marsu, gvožđe i magnezijum su među glavnim sastojcima magmatskih stena, onih koje se formiraju hlađenjem magme ili lave. Ove stene obično sadrže tamno obojene minerale kao što su: olivin, piroksen, amfibol i biotit.
Otkud onda neobična udubljenja po stenama na Brdu lobanja? Prva mogućnost je da su te stene mogle da erodiraju, ostavljajući rupe. Druga mogućnost je delovanje vetrova na Marsu koji nose sitne čestice prašine i time deluju kao šmirgl-papir, trošeći površine stena i stvarajući mala udubljenja u njima.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"
|
