ISTRAŽIVANJE SVEMIRA

Jupiter

Tajna "arhitekte Sunčevog sistema"

U nedavno okončanoj studiji Kalifornijskog tehnološkog instituta (Caltech), koja je objavljena u časopisu Nature Astronomy, tim naučnika naveo je da rana evolucija Jupitera pomaže da se shvati kako se Sunčev sistem razvio u jedinstvenu strukturu. Gravitacija ove velike planete, koju nazivaju i “arhitektom Sunčevog sistema”, izgleda da je imala ključnu ulogu u oblikovanju orbita drugih planeta i diska od gasa i prašine od kojih su one nastale.

Smatra se da je Jupiter nastao oko 3,8 miliona godina posle nastanka prvih čvrstih tela Sunčevog sistema. Tada je bio znatno veći i imao je snažnije magnetno polje. S tim u vezi naučnici okupljeni oko istraživačkog tima u Caltech-u, kao osnovni cilj istraživanja navode potrebu da se dođe do odgovora na pitanje: kako smo nastali. U traženju tog odgovora, razumevanje oblikovanja i formiranja Jupitera može biti ključno za odgonetku tajne rane faze nastanka drugih planeta, pa i celog Sunčevog sistema.
Pomenuti naučnici su proučavali Jupiterove satelite Amalteu i Tebu, koji kruže oko planete po orbitama koje su bliže planeti od orbita drugih satelita. Amaltea i Teba imaju blago iskrivljene orbite, i upravo ta mala odstupanja otvaraja priliku da se izračuna prvobitna veličina Jupitera, čiji je poluprečnik nekada davno bio dvostruko veći nego danas, a masa planete čak dve hiljade puta veća od mase Zemlje. U ta vremena, naučnici su izračunali, magnetno polje Jupitera bilo je gotovo pedeset puta jače nego danas! To su sve tragovi na osnovu kojih se, i posle 4,5 milijarde godina, može rekonstruisati Jupiterov oblik u vreme njegovog nastanka pa samim tim i nastanak drugih planeta.

Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"