VESTI IZ MEDICINE

BIOLOGIJA

Imuninet i životni vek sisara

Međunarodni tim naučnika predvođen istraživačima Univerziteta u Batu (Velika Britanija) proučavao je evolucione razlike među sisarima i otkrio da vrste sa većim mozgom i dužim životnim vekom imaju tendenciju da više „ulažu“ u gene povezane sa imunitetom. Ovi nalazi su pokazali da dugovečnost kod sisara podstiču široke genomske promene, a ne pojedinačni geni.
U fokusu istraživača bio je potencijal za maksimalni životni vek kod 46 vrsta sisara, što se odnosi na najduži ikada zabeleženi životni vek vrste, a ne na prosečan životni vek i što je pod uticajem faktora kao što su predatorstvo i dostupnost hrane. Naučnici su, pritom, mapirali i gene koji čine razliku među ovim vrstama. Prema studiji koju su potom objavili u časopisu Scientific Reports, dugovečne vrste sisara imaju veći broj gena koji pripadaju porodicama gena povezanih sa imunološkim sistemom, što ukazuje da je to glavni mehanizam koji pokreće evoluciju dužeg životnog veka kod sisara. Na primer, delfini i kitovi, sa relativno velikim mozgom, imaju maksimalan životni vek od 39, odnosno 100 godina, dok oni sa manjim mozgom, poput miševa, mogu da žive samo godinu do dve. Postoje, međutim, neke vrste, poput krtica, koje su se izborile sa ovim trendom, živeći i do 20 godina uprkos svom manjem mozgu, kao i slepi miševi koji takođe žive duže nego što bi se očekivalo s obzirom na veličinu njihovog mozga. Ali, kad su analizirani njihovi genomi, obe ove vrste su imale više gena povezanih sa imunološkim sistemom. Rezultati studije pokazali su da je imuni sistem ključan za održavanje dužeg života, verovatno zahvaljujući uklanjanju oštećenih ćelija, kontroli infekcija i sprečavanju formiranja tumora, a da za oblikovanje životnog veka mogu biti presudne veće genomske promene (duplikacija i ekspanzija kompletnih genskih porodica), a ne samo male mutacije (kao u pojedinačnim genima).  

Autori studije napominju da je već poznata korelacija između relativne veličine mozga i dugovečnosti vrste, s obzirom na to da ove dve karakteristike imaju zajednički evolucioni put zato što veći mozak potencijalno nudi prednosti u ponašanju. Ova studija, međutim, naglašava iznenađujuću ulogu imunog sistema, ne samo u borbi protiv bolesti već i u podržavanju života sisara. Imajući u vidu i to da su veličina mozga i otpornost imuniteta na evolucionom putovanju ka dužim životima izgleda išli ruku pod ruku, istraživači nadalje planiraju da istraže gene povezane sa malignim bolestima, kako bi otkrili odnos između ovih gena i životnog veka i razumeli zašto postoji tolika razlika u životnom veku kod različitih vrsta sisara.

Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"